29 december 2023
Telkens als ik weer eens een krant opensla, een website bezoek of mijn socials lees, constateer ik het zelfde: het lijkt wel of we elkaar allemaal de kop willen inslaan. Elke mening of constatering wordt onmiddellijk beantwoord met een sterk bewijs voor het tegendeel. Of dat bewijs dan echt sterk is, is maar de vraag. Sterker nog, het is maar de vraag of het klopt. Maar het moet en zal tegengesteld zijn. En als dat allemaal niet helpt, val je gewoon de schrijver van het bericht aan. Op zijn afkomst, haarkleur of omdat betrokkene 12 jaar gelden iets anders heeft gezegd. Als ik zeg dat ik een leuk landbouwproject heb gezien, waar de kringloop is gesloten en wordt samengewerkt met de natuur, krijg ik direct over me heen dat ons land zo niet gevoed kan worden. Zonder boer geen voer, is dan de reactie. Geen nuances, nee daar doen we niet aan. Hard er in, neersabelen.
Dat een waarheid ergens in het midden kan liggen, dat je een vraagstuk van meerdere kanten kunt en moet belichten, welnee, onzin. Ik vind dat allemaal wel heel jammer. En het wordt er ook niet gezelliger op. Sire heeft inmiddels een campagne gestart om de polarisatie te verminderen. Een aardig initiatief, maar of dat gaat helpen, ik weet het niet.
Wat ik mij, vanuit sociologisch perspectief, afvraag is waar die polarisatie vandaan komt. Ik weet niet exact hoe lang er al sprake van is. Heeft het iets te maken met de opkomst van de sociale media en was die polarisatie altijd al latent aanwezig? Op sociale media kun je direct en onbekommerd, zelfs anoniem, reageren. Maar dan nog, waarom zou je dat doen? Het begrip ‘samenleving’ staat zo langzamerhand ter discussie. Want wat is dat samen nu nog? Groepen mensen die elkaar eigenlijk helemaal niet kennen, gaan tegenover elkaar staan. Kennis van elkaar en/of kennis van elkaars problematiek ontbreekt of er bestaan verkeerde beelden van en over elkaar. Als ik wat literatuur raadpleeg, kom ik termen tegen als angst voor verandering, economische onzekerheid, culturele verschillen. Dat lijkt best te kloppen. En als dan mensen, ook en wellicht vooral politici, dat nog eens versterken door die polarisatie te benadrukken en te gebruiken, wordt het er niet beter op.
Daarom heb ik in elk geval besloten om er niet meer aan mee te doen. Aan dat oproepen en versterken van tegenstellingen. Geen negatief gescheld op mensen waarmee ik het grondig oneens ben. Maar argumenten noemen waarom ik het niet met ze eens ben. Daar lenen de sociale media zich niet altijd goed voor, het aantal woorden is soms beperkt, maar ik ga mijn best doen.