We worden allemaal moe van die lange formatie. Doe er wat aan: Formeren en stilstaan
Auteur: hbeerda
Polarisatie moe
Een nieuw opinieartikel, waarin ik aangeef dat ik helemaal moe word van de polarisatie. Lees het hier.
Deltacongres 2023
Op 9 november vond in Groningen het landelijke Deltacongres plaats. En natuurlijk speelde water daarbij de hoofdrol, zeker in relatie me de klimaatverandering. Daar werden dan ook vele waardevolle dingen over gezegd. Maar het meeste werd ik geraakt door de bijdrage van de denker des vaderlands, Marjan Slob. Die gaf haar invulling van het begrip solidariteit. In de wetenschapswereld een belangrijk begrip. Immers, iemand, zoals ik bijvoorbeeld, die 10 meter boven NAP woont, betaalt mee aan het drooghouden van alles beneden NAP. En dat noemen we solidariteit. En vinden we, denk ik, heel gewoon. Marjan Slob betoogde dat solidariteit ook alles te maken heeft met nabijheid. Zowel geografisch als in de tijd. Dus meer solidair met de slachtoffers van de watersnood in Limburg, dan die in Bangladesh. Meer solidair met onze tijdgenoten dan met de generatie na ons. Stof om over na te denken.
Een nieuw bestuursakkoord
Het is dan toch gelukt, de formerende partijen bij Waterschap Noorderzijlvest zijn er uit. Het akkoord, met de naam Waarde van Water, borduurt voort op het bestaande beleid van onze blauwe omgevingsvisie en waterbeheerprogramma.
Een akkoord waar de PvdA fractie blij mee en trots op is. En de PvdA kan weer 4 jaar bestuursverantwoordelijkheid nemen door deel te nemen aan het Dagelijks Bestuur van het waterschap.
Na de verkiezingen, waarbij de PvdA haar 3 zetels behield in een roerig kiezersveld, bleek dat Water Natuurlijki (Groenlinks, D66 en Volt) van 5 naar 6 zetels ging. Water Natuurlijk was de afgelopen jaren de samenwerkingspartner van onze fractie en dat zetten we de komende jaren graag voort. De BBB kwam binnen met maar liefst 4 zetels. VVD, CDA en CU verloren alle drie. Betaallbaar water ging van 3 naar 1. Nieuw in het waterschap zijn Groninger Belang (1 zetel) en Student en Water (1 zetel) . Daarnaast verdwenen de 2 geborgde zetels voor de bedrijven en ging de geborgde landbouw van 4 naar 2. Geborgd natuur ging van 1 naar 2. Een compleet ander speelveld dus.
De aangestelde informateur gaf als advies dat Water Natuurlijk, de PvdA , Natuur en Student en Water, samen goed voor 12 van de 23 zetels, eerst gingen onderhandelen met de BBB. Dat hebben we gedaan. Maar dat leidde niet tot overeenstemming, de verschillen waren te groot.
Vervolgens werd er door de groep van 12 zetels onderhandeld met de combinatie van geborgd Landbouw-CDA-VVD (4 zetels). Dat leidde wel tot overeenstemming.
Het voorliggende bestuursakkoord kent veel elementen uit het verkiezingsprogramma van de PvdA. De kwijtschelding, die nu maximaal is, blijft recht overeind, voor ons een voorwaarde. Daarnaast is er veel meer aandacht voor stedelijk water en voor biodiversiteit. Het akkoord zet ook sterk in op schoon water en op duurzaamheid en circulariteit. Natuurlijk staan ook waterveiligheid en voldoende water in het akkoord en, ook een PvdA punt, het waterschap mag meer agenderend en initiërend zijn, vooral rond het thema Water en Bodem sturend.
Wat zorgen geeft zijn de financiën. Noorderzijlvest staat voor grote opgaves met de zeedijken, regionale keringen, rioolwaterzuiveringen en klimaatmaatregelen. Dat terwijl ons gebied relatief weinig inwoners telt die de belastinggelden, de enige inkomstenbron van een waterschap, moeten opbrengen. Dat vraagt scherp aan de wind zeilen, om te hoge stijgingen te voorkomen. Dat wordt nog wel een klus.
Maar al met al zijn we tevreden met wat er nu ligt. Het DB zal bestaan uit Arie van Wijk (Water Natuurlijk), Annette van Velde (Combinatie Landbouw-CDA-VVD) en Herman Beerda (PvdA). Een vierde DB lid zal extern worden gezocht en namens de hele coalitie in het DB plaatsnemen. Het DB wordt verkozen op de vergadering van het Algemeen Bestuur op 20 juni.
Formeren kost vooral tijd
De verkiezingen liggen al weer een tijdje achter ons en op dit moment is er nog geen nieuwe coalitie of bestuursakkoord in Noorderzijlvest. De eerste optie van de informateur, Water Natuurlijk, PvdA, natuur en student &water samen met BBB, heeft niet tot een vervolg geleid en neemt BBB niet meer deel aan de gesprekken. Daarom zijn er nu gesprekken met de combinatiefractie van landbouw geborgd en CDA/VVD. De eerste twee gesprekken zijn geweest. Meivakantie en hemelvaart zijn elementen die ook vertragen. Maar ik schat in dat we toch half juni wel tot een extra vergadering van het Algemeen Bestuur komen waarin een bestuursakkoord en nieuw dagelijks bestuur worden vastgesteld. Mijn partij doet volop mee, en daar ben ik blij mee. We willen verantwoordelijkheid en dat kunnen we ook.
Mooie uitslag
De uitslag van de verkiezingen van 15 maart is bekend. Voor de PvdA een mooie uitslag: zetelbehoud ondanks roerige politieke tijden. We blijven dus met 3 mensen in het algemeen bestuur. Met de groei van Water Natuurlijk van 5 naar 6 zetels en zowaar 1 zetel voor Student en Water is er een goede uitgangspositie voor een akkoord waarin biodiversiteit, waterkwaliteit en goed gezuiverd water een stevige plek krijgen. Een goed akkoord is belangrijk: de waterschappen staan zware tijden te wachten, ook financieel. Er moete steeds meer taken worden uitgevoerd, aan nieuwe normen worden voldaan. Dus een solide basis in het bestuur weegt zwaar. Ik ben erg benieuwd waar de BBB, die met 4 zetels binnenkomt, de accenten op gaat leggen. We gaan het horen. De informateur zal alle fracties bij langs gaan en inventariseren. Wat in elk geval zeker is dat het nieuwe bestuur op 29 maart zal worden geïnstalleerd.
Verkiezingen in zicht
U weet het naar alle waarschijnlijkheid wel: 15 maart verkiezingen. Voor de waterschappen en voor Provinciale Staten. Een met dat laatste dus ook voor de eerste kamer. Maar goed, ik ben een waterschapper, dus daar ligt voor mij de prioriteit. Dat zal voor heel veel mensen anders liggen. Binnen mijn eigen waterschap doen er 11 partijen mee. Dat vind ik best veel. Aan de ene kant mooi dar er zoveel belangstelling is, maar aan de andere kant lijkt mij een algemeen bestuur met 11 fracties niet echt handig. In de praktijk zullen dat wel geen 11 fracties worden, maar toch. Het politieke landschap in Nederland is de laatste jaren fors veranderd. De bestuurbaarheid van ons land is er daar mee niet beter op geworden, denk alleen maar aan de lengte van de kabinetsformatie. Tegelijkertijd is de noodzaak voor een slagvaardig bestuur alleen maar groter geworden. En dat geldt zeker ook voor de waterschappen. Er komt veel op ons af. Maatregelen nemen om de gevolgen van klimaatverandering te bestrijden, de toenemende rotzooi uit ons rioolwater halen en bij Noorderzijlvest maatregelen nemen om de bodemdaling te compenseren en de kwaliteit van ons oppervlaktewater op te krikken. Dat is best veel en ik ben bang ook erg duur. Juist dan moeten belangen goed worden afgewogen. En dan heb je een goed dagelijks bestuur nodig, dat steeds in goed en open overleg is met het algemeen bestuur. En met de samenleving. Dus ook bestuursleden moeten wellicht nog meer de boer op, het oor te luister leggen en uitleggen waarom dingen wel of juist niet kunnen. Laten we daar eerst maar eens voor gaan. Op 16 maart weten we meer.
Vertraging door stijging bouwkosten
Afgelopen week ben ik geïnterviewd door Bas van Sluis van het Dagblad van het Noorden. Onderwerp was de gang van zaken rond de aanbesteding van onze rioolwaterzuivering in Gaarkeuken. Hij beschrijft hoe waterschap Noorderzijlvest worstelt met de enorme prijsstijgingen en hoe dat zijn effecten heeft op aannemers en andere zaken. Klik op deze link voor het artikel.
Gekandideerd als lijsttrekker
Vandaag werd de kandidatenlijst van de PvdA bekend gemaakt voor de verkiezingen van maart 2023. Dus ook voor waterschap Noorderzijlvest. En ik ben erg blij dat ik weer ben voorgedragen als lijsttrekker. Op de gewestelijke vergadering van 12 november wordt de lijst vastgesteld door del eden van het gewest. En dan wordt ook het verkiezingsprogramma van de beide Noordelijke waterschappen, Noorderzijlvest en Hunze & Aa’s vastgesteld. En als het allemaal gaat zoals ik hoop dat het gaat, kunnen we na 12 november de kiezers overhalen om op onze club te gaan stemmen.
In de stad betalen voor het waterschap?
Waarom betalen inwoners van steden en dorpen voor het waterschap? Wat krijgen ze daarvoor terug? Een vraag die mij wel eens door die inwoners gesteld wordt. Ik ben lid van het bestuur van een waterschap, maak ook deel uit van het dagelijks bestuur. En heb met dat bestuurslidmaatschap ook de eer om dat belastinggeld uit te mogen geven. Dat die vraag gesteld wordt is helemaal logisch. Voor veel inwoners van stedelijk gebied is het kennelijk onduidelijk wat er met hun geld gebeurt. En met stedelijk gebied bedoel ik dan niet alleen maar de stad Groningen, maar ook de andere steden en dorpen in onze provincies. Waar gaat dat geld heen? Tja, iets met waterpeilen en landbouw en gemalen en polders. En dat het water dat een inwoner door het riool spoelt weer wordt schoongemaakt weten ook veel mensen wel. Feit is dat een fors deel van de inkomsten van het waterschap worden opgebracht door deze inwoners en dat een fors deel van dat geld weer terechtkomt in het landelijk gebied, zoals dat heet. Voornamelijk landbouw en deels ook natuur, is de gedachte. Voor een gemiddelde inwoner zijn die lasten te overzien. En zij die echt niet kunnen betalen, kunnen kwijtschelding krijgen. Voor een gemiddelde landbouwer zijn dat flinke bedragen, al valt dat per hectare dan wel weer mee. Maar ook de natuurorganisaties betalen mee.
Veel van de activiteiten die een waterschap verricht, in elk geval in het gebied van Noorderzijlvest, vinden inderdaad plaats in het landelijk gebied. Het waterschap zorgt voor een voor de landbouw werkbaar waterpeil, we proberen de natuur te bedienen met voldoende water en voeren het af als het allemaal te veel wordt. We bouwen en onderhouden dijken om te zorgen dat Waddenzee en Eems-Dollard water niet binnen komt. En we proberen het zoete water zo schoon mogelijk te krijgen en te houden.
Maar daarmee zorgt het waterschap er ook voor dat het stedelijk gebied van bijvoorbeeld de stad Groningen leefbaar blijft. Juist in stedelijk gebied kan dat water eigenlijk maar een kant op: weg van de stad, weg van het dorp. In eerste instantie komt dat terecht in het gemeentelijk riool. De gemeenten hebben dan ook een belangrijke taak in de waterwereld. Uiteindelijk komt het water terecht bij de rioolgemalen van het waterschap. En alle andere water komt via slootjes en sloten terecht in de watergangen van dat waterschap. Dat betekent dat het waterschap ook wel degelijk het regen- en rioolwater van de woonwijken en bedrijventerreinen afvoert. En er daarmee zorg voor draagt, samen met de gemeenten, dat ook die wijken en terreinen het ater goed beheerd wordt. Maar we doen meer. We zorgen er bijvoorbeeld voor dat waar dat kan water wordt vastgehouden of, als dat onvoldoende lukt, eerst in een berging stroomt. Denk bijvoorbeeld aan het gebied van de Onlanden. Aangelegd om te voorkomen dat de stad Groningen blank komt te staan. Datzelfde geldt voor de waterbergingen die we aanleggen in het Zuidelijk Westerkwartier. Voorbeelden van maatregelen in het landelijk gebied, om te voorkomen dat het stedelijk gebied blank komt te staan.