Column

We worden allemaal moe van die lange formatie. Doe er wat aan: Formeren en stilstaan

Een nieuw opinieartikel, waarin ik aangeef dat ik helemaal moe word van de polarisatie. Lees het hier.

Op 9 november vond in Groningen het landelijke Deltacongres plaats. En natuurlijk speelde water daarbij de hoofdrol, zeker in relatie me de klimaatverandering. Daar werden dan ook vele waardevolle dingen over gezegd. Maar het meeste werd ik geraakt door de bijdrage van de denker des vaderlands, Marjan Slob. Die gaf haar invulling van het begrip solidariteit. In de wetenschapswereld een belangrijk begrip. Immers, iemand, zoals ik bijvoorbeeld, die 10 meter boven NAP woont, betaalt mee aan het drooghouden van alles beneden NAP. En dat noemen we solidariteit. En vinden we, denk ik, heel gewoon. Marjan Slob betoogde dat solidariteit ook alles te maken heeft met nabijheid. Zowel geografisch als in de tijd. Dus meer solidair met de slachtoffers van de watersnood in Limburg, dan die in Bangladesh. Meer solidair met onze tijdgenoten dan met de generatie na ons. Stof om over na te denken.

Het is dan toch gelukt, de formerende partijen bij Waterschap Noorderzijlvest zijn er uit. Het akkoord, met de naam Waarde van Water, borduurt voort op het bestaande beleid van onze blauwe omgevingsvisie en waterbeheerprogramma.

Een akkoord waar de PvdA fractie blij mee en trots op is.  En de PvdA kan weer 4 jaar bestuursverantwoordelijkheid nemen door deel te nemen aan het Dagelijks Bestuur van het waterschap.  

Na de verkiezingen, waarbij de PvdA haar 3 zetels behield in een roerig kiezersveld, bleek dat Water Natuurlijki (Groenlinks, D66 en Volt) van 5 naar 6 zetels ging. Water Natuurlijk was de afgelopen jaren de samenwerkingspartner van onze fractie en dat zetten we de komende jaren graag voort. De BBB kwam binnen met maar liefst 4 zetels. VVD, CDA en CU verloren alle drie. Betaallbaar water ging van 3 naar 1. Nieuw in het waterschap zijn Groninger Belang (1 zetel) en Student en Water (1 zetel) . Daarnaast verdwenen de 2 geborgde zetels voor de bedrijven en ging de geborgde landbouw van 4 naar 2. Geborgd natuur ging van 1 naar 2. Een compleet ander speelveld dus.

De aangestelde informateur gaf als advies dat Water Natuurlijk, de PvdA , Natuur en Student en Water, samen goed voor 12 van de 23 zetels, eerst gingen onderhandelen met de BBB. Dat hebben we gedaan. Maar dat leidde niet tot overeenstemming, de verschillen waren te groot.

Vervolgens werd er door de groep van 12 zetels onderhandeld met de combinatie van geborgd Landbouw-CDA-VVD (4 zetels). Dat leidde wel tot overeenstemming.

Het voorliggende bestuursakkoord kent veel elementen uit het verkiezingsprogramma van de PvdA. De kwijtschelding, die nu maximaal is, blijft recht overeind, voor ons een voorwaarde. Daarnaast is er veel meer aandacht voor stedelijk water en voor biodiversiteit. Het akkoord zet ook sterk in op schoon water en op duurzaamheid en circulariteit. Natuurlijk staan ook waterveiligheid en voldoende water in het akkoord en, ook een PvdA punt, het waterschap mag meer agenderend en initiërend zijn, vooral rond het thema Water en Bodem sturend.

Wat zorgen geeft zijn de financiën. Noorderzijlvest staat voor grote opgaves met de zeedijken, regionale keringen, rioolwaterzuiveringen en klimaatmaatregelen. Dat terwijl ons gebied relatief weinig inwoners telt die de belastinggelden, de enige inkomstenbron van een waterschap, moeten opbrengen. Dat vraagt scherp aan de wind zeilen, om te hoge stijgingen te voorkomen. Dat wordt nog wel een klus.

Maar al met al zijn we tevreden met wat er nu ligt. Het DB zal bestaan uit Arie van Wijk (Water Natuurlijk), Annette van Velde (Combinatie Landbouw-CDA-VVD) en Herman Beerda (PvdA). Een vierde DB lid zal extern worden gezocht en namens de hele coalitie in het DB plaatsnemen. Het DB wordt verkozen op de vergadering van het Algemeen Bestuur op 20 juni.

De verkiezingen liggen al weer een tijdje achter ons en op dit moment is er nog geen nieuwe coalitie of bestuursakkoord in Noorderzijlvest. De eerste optie van de informateur, Water Natuurlijk, PvdA, natuur en student &water samen met BBB, heeft niet tot een vervolg geleid en neemt BBB niet meer deel aan de gesprekken. Daarom zijn er nu gesprekken met de combinatiefractie van landbouw geborgd en CDA/VVD. De eerste twee gesprekken zijn geweest. Meivakantie en hemelvaart zijn elementen die ook vertragen. Maar ik schat in dat we toch half juni wel tot een extra vergadering van het Algemeen Bestuur komen waarin een bestuursakkoord en nieuw dagelijks bestuur worden vastgesteld. Mijn partij doet volop mee, en daar ben ik blij mee. We willen verantwoordelijkheid en dat kunnen we ook.

De uitslag van de verkiezingen van 15 maart is bekend. Voor de PvdA een mooie uitslag: zetelbehoud ondanks roerige politieke tijden. We blijven dus met 3 mensen in het algemeen bestuur. Met de groei van Water Natuurlijk van 5 naar 6 zetels en zowaar 1 zetel voor Student en Water is er een goede uitgangspositie voor een akkoord waarin biodiversiteit, waterkwaliteit en goed gezuiverd water een stevige plek krijgen. Een goed akkoord is belangrijk: de waterschappen staan zware tijden te wachten, ook financieel. Er moete steeds meer taken worden uitgevoerd, aan nieuwe normen worden voldaan. Dus een solide basis in het bestuur weegt zwaar. Ik ben erg benieuwd waar de BBB, die met 4 zetels binnenkomt, de accenten op gaat leggen. We gaan het horen. De informateur zal alle fracties bij langs gaan en inventariseren. Wat in elk geval zeker is dat het nieuwe bestuur op 29 maart zal worden geïnstalleerd.

U weet het naar alle waarschijnlijkheid wel: 15 maart verkiezingen. Voor de waterschappen en voor Provinciale Staten. Een met dat laatste dus ook voor de eerste kamer. Maar goed, ik ben een waterschapper, dus daar ligt voor mij de prioriteit. Dat zal voor heel veel mensen anders liggen. Binnen mijn eigen waterschap doen er 11 partijen mee. Dat vind ik best veel. Aan de ene kant mooi dar er zoveel belangstelling is, maar aan de andere kant lijkt mij een algemeen bestuur met 11 fracties niet echt handig. In de praktijk zullen dat wel geen 11 fracties worden, maar toch. Het politieke landschap in Nederland is de laatste jaren fors veranderd. De bestuurbaarheid van ons land is er daar mee niet beter op geworden, denk alleen maar aan de lengte van de kabinetsformatie. Tegelijkertijd is de noodzaak voor een slagvaardig bestuur alleen maar groter geworden. En dat geldt zeker ook voor de waterschappen. Er komt veel op ons af. Maatregelen nemen om de gevolgen van klimaatverandering te bestrijden, de toenemende rotzooi uit ons rioolwater halen en bij Noorderzijlvest maatregelen nemen om de bodemdaling te compenseren en de kwaliteit van ons oppervlaktewater op te krikken. Dat is best veel en ik ben bang ook erg duur. Juist dan moeten belangen goed worden afgewogen. En dan heb je een goed dagelijks bestuur nodig, dat steeds in goed en open overleg is met het algemeen bestuur. En met de samenleving. Dus ook bestuursleden moeten wellicht nog meer de boer op, het oor te luister leggen en uitleggen waarom dingen wel of juist niet kunnen. Laten we daar eerst maar eens voor gaan. Op 16 maart weten we meer.

Ik mag graag columns lezen. Dat doe ik dat voornamelijk in de kranten die ik lees. Van de “ikjes” in NRC, via de columns van Sylvia Witteman in de Volkskrant tot de mooie teksten van Daniel Lohues in het Dagblad van het Noorden. Soms ontzettend grappig, soms ontroerend en soms onbenullig. Maar dat die mensen steeds weer de moed opbrengen om zo’n column te schrijven, vind ik knap. Komt natuurlijk deels door de afspraak die ze hebben dat ze af en toe zo’n tekst moeten aanleveren. Een mooie stok achter de deur. Zullen ze wellicht ook af en toe van balen. Maar je doet dat vast niet structureel als je er ook geen lol aan hebt. Zoveel zal het qua geld niet opleveren.

Tegelijkertijd vind ik ook dat het een mooie vorm is van vastleggen van dingen die gebeuren en hoe mensen daar tegen aan kijken en er mee omgaan. Bijna geschiedschrijving dus. En dat vastleggen van dingen die gebeuren, even stilstaan bij het moment en daar een kleur aangeven, ja, dat vind ik wel mooi. En in de stemming waar ik nu in ben denk ik, dat moest ik ook maar eens gaan doen. Stukkies schrijven met enige regelmaat. Leuk als ze ook gelezen worden, maart het schrijven zelf is ook al een mooie bezigheid. Even stilstaan bij dingen die anders zo snel voorbij gaan. Even een reflectie op zaken die zich voordoen. Met een eigen kleur en interpretatie. We gaan het proberen!